Yumurtalık Kisti Nedir?
Yumurtalık kistinin ne olduğunu açıklamaya geçmeden evvel, kistin tanımını yapmakta fayda var: İçi sıvıyla dolmuş, etrafı doku ile sarılı (kist duvarı) kitlelerdir. Vücut genelindeki her dokuda kist oluşması ihtimali vardır. Over kisti, alt karın bölgesinde, rahmin iki yanında bulunan yumurtalıklardan birinde ya da her ikisinde meydana gelen, içi sıvı (bazen kan, apse ya da daha yoğun bir içerikli) dolu, boyutları ve türleri değişken oluşumlardır. En sık görülen türü folikül kistidir. Corpus Luteum (Korpus luteum) kisti, Serözkistadenom, Endometriomalar (Çikolata Kistleri) ve Müsinözkistadenom ise diğer iyi huylu yumurtalık kisti türleridir.
Üreme çağında olan kadınların yumurtalıkları, rutin olarak ayda bir kez over hücresinden oluşan bir yumurta üretir. Folikül olarak adlandırılan bu oluşum, regl döneminin ortalarında çatlar yani yumurtlama oluşur. Kimi dönemlerde bu folikül çatlamayarak büyümeye devam eder ve “over kisti” dediğimiz hâle bürünür.
Vücudun diğer bölgelerinde meydana gelen kistlerin hızlıca fark edilir çünkü ilgili organda fonksiyon bozukluğuna yol açarlar. Bu durum, over kistleri için söylenemez. Çeşitli nedenlere bağlı olarak çoğu kadında yaşamı boyunca en az bir defa ortaya çıkan over kistleri genellikle hiçbir belirti göstermez ve ağrısızdır. Kistlerin yaklaşık %85’i iyi huylu gelişim göstermesine karşın kimi durumlarda kötü huylu da olabilir.
Yumurtalık Kisti Belirtileri Nelerdir?
Over kisti, anıldığı gibi genellikle çoğu kadın tarafından fark edilmezler. Genellikle, rutin jinekoloji muayenesi esnasında tespit edilirler ya da zaman içerisinde büyüyüp belirti göstermeye başladığında hastada şüphe uyandırırlar.
Bu belirtiler arasında en sık görülenler şöyledir;
Adet düzesizliği (lekelenme ya da adet görememe)
İdrar yolu ve sindirim sistemi rahatsızlıkları
Karın bölgesinde şişlik ve ağrı da sık karşılaşılan belirtiler arasındadır
Ancak bu belirtiler çok fazla büyümemiş ya da iltihaplanmamış kistlerde görülmez. Kist çok fazla büyümüşse ele de gelebilir. Dışkılama esnasında sancı ya da dışkılayamama (kabızlık) ve idrara sık çıkma da benzer özellikteki kistlerin mesaneyi baskılayarak yol açtığı olumsuzluklardır. Bu belirtiler, beraberinde kilo alma, mide bulantısı ve kusma gibi yan etkiler de gösterebilir. Kasıklarda ve cinsel ilişki esnasında ortaya çıkan ağrılar da diğer yumurtalık kisti belirtileri arasındadır. İnfertilite (kısırlık) söz konusuysa da over kistleri, temelde yatan nedenlerden biri olarak akla gelir.
Yumurtalık kisti oluşmuşsa hastada belirti görülmeyebileceği gibi tüm bu belirtiler, tek başına ya da toplu hâlde de görülebilir.
Yumurtalık Kisti Ameliyatı
Yapılan muayene ardından belirlenen over kist tedavisinin belirlenmesinde kistin niteliği ile niceliğinden hastanın yaşına ve tıbbi geçmişine değin pek çok faktör etkilidir. Sık görlen folikül kistleri genellikle zaman içerisinde kendi kendine yok olduğundan uzman doktor, “gözlem” yoluna gidebilir. Bu yöntem kapsamında hasta rutin aralıklarla muayene edilerek kistin mevcut durumu gözlemlenir.
Diğer tüm kistlerin ameliyatla çıkarılması gerekebilir. Over kistinin katı veyahut yarı katı halde olması, menopozdan ya da ergenlik dönemine geçiş olmadan ortaya çıkması, 5 cm üstü büyüklüğe erişmesi, kötü huylu gelişim göstermesi ve hızla büyümesi durumunda kiste cerrahi müdahalede bulunulur. Öte yandan kist kendi etrafında dönerek kan dolaşımı rutinini bozduysa (torsiyon) ya da pelviste metastaz ve asit gibi belirtiler baş göstermişse de yumurtalık kisti ameliyatı cerrahisi gereklidir.
Over kisti ameliyatı, gelişen teknoloji paralelinde bugün, geçmiştekinden çok daha başarılı bir şekilde yapılabilmektedir. Yumurtalık kistleri, öncellikle laparoskopi olmak üzere ve bazende laparotomi ile cerrahi olarak tedavi edilebilir.
Uyarı: Bu makale, bilgilendirme amaçlıdır ve herhangi bir tıbbi tavsiye niteliğinde değildir. Bir tıbbi sorunuz varsa, lütfen doktorunuza veya başka bir sağlık uzmanına danışınız.
İçerik Güncelleme Tarihi: 20.03.2023